موتور کاربراتوری و انژکتوری: انتخابی دشوار!

فهرست مطالب

• 
  تعریف سیستم کاربراتوری
  
• 
  بررسی سیستم انژکتوری
  
• 
  تفاوت سیستم های کاربرات و انژکتوری
  
• 
  روش های تبدیل کاربراتور به انژکتور
  

در این مقاله آموزشی قصد داریم به بررسی تفاوت های کاربراتور و انژکتور بپردازیم.

آیا هنگام خرید خودرو دو واژه کاربراتور و انژکتور را شنیده اید؟ از خودتان پرسیده اید که فرق این دو موتور چیست؟

کاربراتور و انژکتور تفاوت های زیادی باهم دارند، که میتواند تفاوت در ساختار، چگونگی عملکرد، نحوه سوخت رسانی و… باشد. اما کدام موتور بهتر است؟ هزینه های تعمیر کدامیک کمتر است؟ آیا امکان تغییر خودرو کاربراتوری به انژکتوری وجود دارد؟ و آیا انجام این کار صرفه اقتصادی دارد؟

در این مقاله بصورت مفصل به بررسی تفاوت های موتور کاربرات و انژکتور پرداخته و در انتها این مقاله شما به یک متخصص در این حوزه تبدیل خواهید شد.

تفاوت کاربراتور و انژکتور در چیست؟

قبل از بررسی فرق کاربراتور و انژکتور خوب است آشنایی کاملی نسبت به هر کدام بدست آورید. در ابتدای پیداش موتورهای احتراقی، هوا و سوخت داخل سیلندر می شدند و با صورت گرفتن احتراق، انرژی لازم برای شروع حرکت خودرو بدست می آمد. به مرور زمان و با روی کار آمدن روش های بهتر ورود سوخت داخل سیلندر، عملکرد موتورها ارتقا پیدا کرد و میزان سوخت گیری با دقت بیشتر انجام شد. حال امروزه با عملکرد اصولی موتورها و سرعت بهتر آن ها روبرو هستیم.

کاربراتور چیست؟

همانطور که می دانید، کاربراتور سیستم قدیمی تری است و تعداد ماشین های کاربرات کمتر هستند، در ایران بسیار کم شده است.

وظیفه کاربراتور مخلوط کردن سوخت با هوا و کنترل مصرف سوخت است. کاربراتور بین فیلتر هوا و منیفولد هوای ورودی قرار گرفته است. پس میتوان نتیجه گرفت یکی از تفاوت های کاربراتور و انژکتور در ساختار آن ها می باشد.

 انواع کاربراتور

کاربراتورها بر ۳ اساس تقسیم بندی می شوند:

انواع کاربراتور بر اساس سوخت

• نزولی: کاربراتور با جریان هوا از بالا به پایین
• صعودی: کاربراتور با جریان هوا از پایین به بالا
• افقی: کاربراتور با جریان هوای افقی

انواع کاربراتور را براساس تعداد دهانه

• یک دهانه
• دو دهانه
• چهار دهانه

انواع کاربراتور بر اساس ونتوری

• کاربراتور ونتوری ثابت
• کاربراتور ونتوری متغیر

اجزای کاربراتور ونتوری ثابت

به طور کلی کاربراتور ونتوری ثابت از یک دهانه، دریچه ساسات، ونتوری که در قسمت پایین تر دهانه کاربراتور قرار گرفته، پولکی دریچه گاز و پیاله بنزین تشکیل شده است. از پیاله بنزین چندین مجرا به جاهای مختلف دهانه کاربراتور راه پیدا کرده است.

مجرای دور ارام که با آیدل لاین نشان داده شده است، معمولاً در نزدیکی پولکی دریچه گاز قرار می گیرد و در حالتی که دریچه بسته است بنزین از این مجرا وارد منیفولد می شود. همانطور که مشاهده میشود، یک پیچ قرمز رنگ به نام آیدل اسکرو وجود دارد که با این پیچ می توان کارکرد موتور را در حالت درجا کنترل کرد.

کاربراتور ونتوری ثابت چگونه کار می کند ؟

وقتی که موتور را روشن میکنیم در قسمت پایین پولکی دریچه گاز (سمت منی فیلد) خلاء ایجاد میشود و بالای دریچه گاز به فشار هوا محیط راه دارد.

وقتی که راننده پدال گاز را فشار می دهد پولکی دریچه گاز باز شده و هوا از دهان کاربراتور عبور و وارد منیفولد میشود.

در قسمت ونتوری کاربراتور چون دهانه باریک تر شده است، سرعت هوا در این منطقه بیشتر و در نتیجه فشار هوا در این قسمت کم تر می شود.

با کم شدن فشار در قسمت ونتوری بنزین از مجرای اصلی از قسمت پیاله بنزین به سمت ونتوری حرکت می کند. چون بنزین به منطقه کم فشار ونتوری می رسد به دلیل این که فشار از روی آن برداشته می شود، تبخیر یا به اصطلاح اتمیزه می شود و راحت تر با مولکول های هوا ترکیب می گردد.

دریچه ساسات نیز در زمان استارت سرد کاربرد دارد. زمانی که ماشین سرد است و می خواهد روشن شود یا به صورت دستی یا اتوماتیک دریچه ساسات بسته می شود و میزان هوای ورودی کم می گردد.

از طرفی خلا در دهانه کاربراتور زیاد شده و سوخت بیشتری از مجرا اصلی وارد و موتور راحت تر روشن می شود. در حالت کارکرد درجا که راننده پدال گاز را فشار نمی دهد، پولکی دریچه گاز بسته است ولی کمی هوا از کناره های آن عبور می کند و چون مجرای دور آرام در پایین دریچه گاز قرار گرفته است به خلا موتور راه پیدا می کند و سوخت از این مجرا وارد موتور می شود و باعث می شود موتور روشن بماند.

سوخت از پمپ بنزین وارد پیاله بنزین می شود و تا یک حد مشخص که رسید شناور جلوی ورود بیش از حد بنزین را می گیرد.

در مجاری کاربراتور از یک قطعه خیلی مهم به نام سوزن ژیگلور استفاده شده است که میزان عبور بنزین و مخلوط شدن آن با هوا را تعیین می‌کند.

مطلبی که از کاربراتور توضیح دادیم خیلی ساده و مختصر بود. در صورتی که کاربراتور از دهانه های بیشتر و مدار ها و مجراهای بیشتری تشکیل شده است که در حالت های مختلف رانندگی مثل شتاب گیری و حالت قدرت از این مجرا ها سوخت تامین می گردد.

معایب ماشین های کاربرات

• عدم تناسب میزان مخلوط شدن هوا و سوخت
• وابستگی به شرایط محیطی
• آلایندگی بالا
• عدم وجود سیستم بازگشت سوخت
• توان کمتر
• ارتعاشات بالا
• سیستم جرقه زنی به سختی تنظیم می‌شود
• وابسته بودن به نوع بنزین و اکتان آن

تفاوت دیگر کاربرات و انژکتور این است که در سیستم های کاربراتوری خیلی بر روی مصرف سوخت و میزان سوخت ورودی کنترل نیست و میزان آلایندگی خیلی بالا است.

 از طرفی دیگر تعمیرات آن سخت‌ تر و نسبت به سوختی که مصرف می‌شد راندمان کم تری ارائه می‌داد ولی با آمدن سیستم های انژکتوری مشکلات سیستم های کاربراتوری به صورت کامل از بین رفت.

مزایا سیستم کاربراتوری

• تعمیر آسان موتور های کاربرات
• هزینه کم تعمیرات
• کمتر بودن هزینه های تولید این سیستم نسبت به سیستم انژکتوری

سیستم انژکتوری چیست؟

چگونگی کارکرد سیستم های انژکتوری تفاوت زیادی با سیستم های کاربراتوری ندارد، اما با این حال عمل سوخت رسانی در سیستم های انژکتوری دقیق تر و بهینه تر صورت می گیرد.

اگر به دنبال آموزش سیستم های سوخت رسانی انژکتوری هستید، این دوره آموزشی را از دست ندهید.

انواع سیستم سوخت رسانی انژکتوری

دو نوع سیستم تزریق سوخت در موتور های انژکتوری وجود دارد.

سیستم سوخت رسانی غیر مستقیم

سیستم سوخت‌رسانی غیر مستقیم دارای دو نوع تکی و چندگانه می باشد. سیستم پاشش سوخت تکی از یک انرژکتور برای تغذیه چهار سیلندر استفاده می کند که وظیفه آن ها پاشش سوخت مورد نیاز در ابتدای منیفولد سوخت می باشد.

سیستم سوخت‌رسانی مستقیم

در این سیستم سوخت مورد نیاز برای احتراق به طور مستقیم داخل سیلندر تزریق می گردد.

در این سیستم حداقل تغییر در شرایط سخت ورودی به سیلندر اتفاق می افتد که باعث افزایش در راندمان موتور و همچنین کاهش مصرف سوخت می شود.

مزایا سیستم های انژکتوری

• ارتعاشات کم
• آلایندگی کم
• بهبود مصرف سوخت

• افزایش راندمان موتور
• عدم نیاز به ساسات و روشن شدن بهتر در هوای سرد

سیستم انژکتوری به دلیل اینکه با استفاده از کامپیوتر کار می کند نیاز به یک سری از اطلاعات از موتور دارد و از سنسور هایی مثل موقعیت دریچه گاز، فشار منیفولد هوای ورودی، سنسور اکسیژن و سنسور موقعیت میل لنگ و… استفاده می کند، تا شرایط متفاوت موتور را متوجه و بر اساس این شرایط میزان پاشش سوخت را تعیین کند، تا موتور بهترین عملکرد را داشته باشد.

معایب سیستم های انژکتوری

• هزینه تعمیر و نگهداری زیاد
• بالا بودن هزینه ساخت آن
• نیاز به صافی بنزین
• نیاز به بنزین باکیفیت

در سیستم های انژکتوری پمپ بنزین در داخل باک یا بیرون از باک می تواند قرار بگیرد و بعد از عبور بنزین از صافی بنزین وارد ریل سوخت می شود.

انژکتور ها نیز روی ریل سوخت قرار گرفته اند و سوخت را پشت سوپاپ های هوا پاشش می کنند. لذا یکی از مزیت سیستم های انژکتوری این است که میزان مصرف سوخت کمتر و راندمان عملکردی موتور بالاتر رفته است.

علاقه‌مند به خودروها و حرفه مکانیک هستید؟ پس همین حالا با شرکت در دوره آموزشی مکانیک خودرو درجه ۲، به تخصص و مهارت فنی لازم در این حرفه دست پیدا کنید.[ ارائه مدرک معتبر از سازمان فنی و حرفه ای ]

ساختمان سیستم های انژکتوری

البته در سیستم های جدید ممکن است انژکتور در داخل محفظه احتراق سوخت را پاشش کند، که به آن سیستم GDI می گویند. در این سیستم راندمان مصرف سوخت و قدرت تولیدی موتور بسیار بهبود پیدا کرده است

تفاوت خودرو انژکتوری و کاربراتوری

با وجود تمام این مطالب فرق کاربراتور با انژکتور چیست؟ تکنولوژی‌های سوخت رسانی در خودروها تاریخچه طولانی را پشت سر گذاشته‌اند و با گذر زمان تحولات بسیاری را تجربه کرده‌اند.

دو فناوری مهم و رایج در سیستم سوخت رسانی خودروها شامل خودروهای انژکتوری و کاربراتوری می‌باشند. در این قسمت، به بررسی تفاوت‌های اصلی بین این دو تکنولوژی خواهیم پرداخت.

• روش سوخت رسانی: در خودرو انژکتوری، سوخت به صورت مستقیم و به طور مستقیم در سیلندرهای موتور تزریق می‌شود، در حالی که در خودرو کاربراتوری، سوخت و هوا در کاربراتور ترکیب و سپس مخلوطی به موتور ارسال می‌شود.
• کنترل سوخت: در خودرو انژکتوری، سوخت توسط یک سیستم الکترونیکی کنترل می‌شود که به دقت میزان سوخت را تنظیم می‌کند. این سیستم معمولاً شامل حسگرها و انژکتورهای الکترونیکی است. در حالی که در خودرو کاربراتوری، کاربراتور با استفاده از مکانیسم‌های مکانیکی تنظیم میزان سوخت را انجام می‌دهد.
• کارایی سوخت رسانی: خودرو انژکتوری معمولاً به دقت و بازدهی بیشتری در استفاده از سوخت ایجاد می‌کند. زیرا میزان سوخت را به صورت مستقیم و درست برای هر سیلندر تزریق می‌کند. در حالی که خودرو کاربراتوری ممکن است در مواقعی که نیاز به تغییر در مخلوط سوخت و هوا وجود داشته باشد، کارایی پایین‌تری داشته باشد.
• پایداری سیستم: سیستم سوخت رسانی خودرو انژکتوری معمولاً پایدارتر است و در برابر تغییرات آب و هوا، ارتفاع و شرایط مختلف عملکرد بهتری دارد. اما سیستم کاربراتوری ممکن است در شرایط متغیر و دمای متفاوت مشکل داشته باشد و نیاز به تنظیمات دوره‌ای داشته باشد.
• تعمیرات:  سیستم های کاربراتور با تنظیمات ساده تر روبرو هستند و برای رفع مشکلات آن نیاز نیست به صورت تخصصی عمل کنید. در مقابل سیستم انژکتور دارای تنظیمات و تعمیرات سخت تری است و برای انجام آن به تجهیزات خاص و دانش کافی نیاز دارد.
• هزینه: کاربراتورها خوش قیمت هستند و هزینه نصب و تعمیر آن ها منصفانه است. اما انژکتورها با هزینه های بالا اجرا و یا تعمیر می شود.

مقایسه سیستم انژکتوری و کاربرات

تبدیل کاربراتور به انژکتور: آیا توجیه دارد؟

تا اینجا با تفاوت های سیستم انژکتوری و کاربراتور آشنا شدید، اما سوالی که پیش می آید این است که در تبدیل ماشین کاربرات به انژکتوری آیا موتور ماشین دچار مشکل می شود؟ آیا تبدیل کاربرات به انژکتور فایده ای هم دارد؟ ممکن است در دراز مدت باعث ایجاد خسارات و هزینه برای خودرو شود؟

در ابتدا باید به این نکته اشاره نمود که تبدیل کاربراتور به انژکتور از لحاظ موتوری مشکلی بوجود نمی آورد، اما در فرایند انجام این کار باید سنسورها، ایسیو، منیفولد را تغییر دهید.

این نکته را در نظر داشته باشید که چون سنسور دور موتور را روی گیربکس وجود ندارد به احتمال ۹۰ درصد باید گیربکس و پوسته سر جلوی آن را تعویض کنید که هزینه زیادی را به همراه خواهد داشت.

در تبدیل ماشین کاربراتور به انژکتور توصیه کارشناسان ایده پاژ به شما این است که تبدیل کاربراتور به انژکتور با هزینه های سنگینی همراه است، پس بهتر است برای خرید کاربراتی نو یا تعمیر کاربرات خودرو خود اقدام کنید.

همپنین قابل ذکر است که ماشین های کاربراتی تا سال حدودا ۷۳ به ایران وارد می شدند و ارزش هزینه آنچنانی و نتیجه نگرفتن رو ندارد و صد در صد به علت پایین بودن مدل موتور ماشین و فرسودگی و استهلاک زمانی که تبدیل به انژکتور میشود هزینه اضافی ایجاد میکند.

پس میتوان اینگونه نتیجه گیری کرد که تبدیل کاربرات به انژکتور خودرو های قدیمی صرفه و توجیه اقتصادی ندارد.

نحوه تبدیل موتور کاربرات به انژکتور

اما آیا امکان تبدیل خودرو کاربراتوری به انژکتوری وجود دارد؟ پاسخ این سوال مثبت است. تبدیل کاربراتور به انژکتور یک فرایند پیچیده است که نیاز به دانش و تخصص فنی دارد.

روش اول

در زیر مراحل اصلی تبدیل کاربراتور به انژکتور را به صورت کلی توضیح خواهم داد. لطفا توجه داشته باشید که این فرایند بستگی به نوع خودرو و سیستم انژکتوری استفاده شده در آن دارد و بهتر است برای انجام این فرایند به مراکز تبدیل کاربراتور به انژکتور مراجعه کنید.

تخلیه سیستم سوخت

قبل از هر کاری، باید سیستم سوخت خودرو را تخلیه کنید. برای این کار، می‌توانید خط سوخت را قطع کرده و مخزن سوخت را خالی کنید. بهتر است از تخلیه کامل سیستم مطمئن شوید تا هیچ سوختی در داخل خطوط باقی نماند.

تعویض سیستم سوخت

حالا باید سیستم سوخت خودرو را با سیستم انژکتور جدید جایگزین کنید. ابتدا کاربراتور را بیرون بیاورید و سپس مخزن سوخت جدید را در جایگاه کاربراتور قرار دهید.

اتصالات لازم را بین مخزن سوخت، پمپ سوخت و سیستم سوخت انجام دهید. مطمئن شوید که سیم‌کشی مورد نیاز نیز درست انجام شده است.

نصب انژکتورها

حالا باید انژکتورها را نصب کنید. محل نصب انژکتورها به نوع و مدل خودرو بستگی دارد. در اکثر موارد، انژکتورها در اسطوانه‌ها نصب می‌شوند. قبل از نصب انژکتورها، از سیمانتیک برای اتصال صحیح استفاده کنید.

سپس انژکتورها را در محل نصب خود قرار داده و با استفاده از پیچ‌ها و مهره‌ها، آنها را بچسبانید. مطمئن شوید که انژکتورها به درستی نصب شده‌اند و هیچ نشتی سوختی وجود ندارد.

نصب سنسورها و سیم‌کشی

حالا باید سنسورهای مورد نیاز برای سیستم انژکتور را نصب کنید. این سنسورها می‌توانند شامل سنسور فشار هوا، سنسور دما و سایر سنسورهای مرتبط با سیستم انژکتور باشند.

هر سنسور دارای محل نصب خاصی است که باید آن را در آن قرار دهید. ابتدا سنسورها را با استفاده از پیچ‌ها در محل نصب خود بچسبانید. سپس سیم‌کشی مربوطه را به سنسورها متصل کنید.

برای اتصال سیم‌کشی، از کانکتورها استفاده کنید و اطمینان حاصل کنید که اتصالات محکم و صحیح است.

اتصال سیم‌کشی

حالا باید سیم‌کشی مربوط به سیستم انژکتور را به سیستم برق خودرو متصل کنید. ابتدا به دقت کتابچه راهنمای نصب سیستم انژکتور را مطالعه کنید تا بدانید کدام سیم‌ها را باید به کدام پایه‌ها متصل کنید.

سپس با استفاده از کانکتورها و سیم‌کشی مناسب، سیم‌ها را به سیستم برق خودرو متصل کنید. برای هر اتصال، مطمئن شوید که سیم‌کشی به درستی درون کانکتور قرار گرفته و اتصال محکم است.

تنظیمات نرم‌افزاری

بعد از نصب سیستم انژکتور و اتصال سیم‌کشی، نیاز به تنظیمات نرم‌افزاری برای سیستم انژکتور دارید. این تنظیمات شامل تنظیمات مربوط به مخزن سوخت، انژکتورها، سنسورها و سایر قسمت‌های سیستم است.

برای انجام این تنظیمات، بهتر است از نرم‌افزار مدیریت سیستم انژکتور استفاده کنید. این نرم‌افزار معمولاً توسط تولید کننده سیستم انژکتور ارائه می‌شود.

تست و عیب‌یابی

بعد از انجام تنظیمات نرم‌افزاری، حالا باید سیستم انژکتور را تست و عیب‌یابی کنید. ابتدا، مطمئن شوید که همه اتصالات سیم‌کشی درست و محکم هستند و هیچ نشتی وجود ندارد.

سپس موتور را روشن کنید و تست کنید که آیا سیستم انژکتور به درستی کار می‌کند یا خیر!

روش دوم: استفاده از کیت تبدیل سوخت رسانی کاربراتوری به انژکتوری

برخی شرکت های معتبر اقدام به تولید کیت هایی برای تبدیل کاربراتور به انژکتور کرده اند. این کیت ها برای خودرو های پیکان، پراید، وانت، نیسان و پژو ساخته شده است. از قابلیت های این کیت ها میتوان به نصب آسان آنها توسط راننده و بدون نیاز به مراجعه به تعمیرگاه ها اشاره کرد.

مشخصات کیت های تبدیل کاربراتور به انژکتور

در این سیستم ها از یک انژکتور برای تغذیه چهار سیلندر استفاده می شود که این انژکتور سوخت مورد نیاز را در ابتدای منیفولد سوخت می پاشد. سوالی که برای اکثر کسانی که قصد دارند از کیت های تبدیل کاربراتور به انژکتور استفاده کنند، قیمت این کیت ها می‌باشد. قیمت کیت تبدیل کارابراتور به انژکتور طبق نرخنامه ۱۴۰۳، برای خودرو ۴ سیلندر برابر ۳۵ میلیون تومان است.

از نظر انتقال سوخت نظیر سیستم های کاربراتوری می باشد اما به کمک ایسیو شرایط مناسب تری و مطلوب تری را برای محفظه احتراق فراهم می کند. در این کیت علاوه بر تنظیمی که ECU به صورت دائم بر کارکرد موتور خودرو دارد در هر لحظه این تنظیم نیز تحت نظارت دوباره راننده بوده و اگر خطای کوچکی نیز اتفاق بیفتد بلافاصله تصحیح می شود.

در صورتی که ابهامی در ارتباط با سیستم های کاربراتوری و انژکتوری داشتید، یا در انجام مراحل آن دچار مشکل شدید در بخش نظرات حتما با کارشناسان ما در میان بگذارید.